VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANARAK ÖZÜRÜLLÜK DERECESİNE GÖRE YAŞLILIK AYLIĞI BAĞLANMASI
5510/GEÇİCİ MADDE 10-
5510 Sayılı Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olup bu Kanunun yürürlük tarihinden önce ilk defa sigortalı olanlardan, sigortalı olarak;
İlk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun mülga 53 üncü maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya engeli bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.
Not:
Burada 01.10.2008 tarihinden önce ilk defa işe girenlerden malül sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya engeli bulunanların ilk defa işe girdikleri tarihten önce bu hastalık veya engellerinin olmasından dolayı kanuna göre malullük aylığından yararlanması mümkün bulunmadığından kanun koyucu bunlar içinde kolaylaştırıcı birtakım düzenlemeler yapmıştır. İlk defa sigortalı çalışmaya başladığı tarihten önce hastalığından veya engelinden dolayı çalışma yaşamında zorluk yaşıyorsa bunlar içinde erken emeklilik hakkı tanınmıştır. Burada sigortalının özür derecesine göre şartlar değişmektedir.
(Değişik ikinci fıkra: 17/4/2008-5754/71 md.) Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olup bu Kanunun yürürlük tarihinden önce veya sonra engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılar hakkında, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun mülga 60 ıncı maddesinin (c) bendinin (b) alt bendi ve geçici 87 nci maddesine göre işlem yapılır.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananlardan yaşlılık aylığı bağlananların aylıklarının kesilmesi ve tekrar bağlanmasında bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki hükümler geçerlidir.
Birinci ve ikinci fıkraya göre bağlanan aylıkların aylık bağlama oranı, 5400 gün üzerinden hesaplanan orandan az olamaz.
MALÜL OLUP MALÜLLÜKTEN YARARLANAMAYANLAR İÇİN VERGİ İNDİRİMİ ŞARTLARINA GÖRE MÜRACAAT EDEREK %40-100 ARASI ÖZÜRLÜLÜK DERECESİ OLANLAR İÇİN AYRI AYRI GÜN VE YIL ŞARTI BULUNMAKTADIR.
İlk defa 05.08.1991 (dahil) tarihi ve öncesinde işe girenler için ilk defa işe girdiği tarihten önce malül olmayı gerektirecek şekilde hastalık veya arızası bulunduğu tespit edilenlere, 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesi halinde kendilerine yaşlılık aylığı bağlanmakta idi.
4958/MADDE 34 (29.07.2003)
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun değişik 60 ıncı maddesinin (c) bendinin;
(a) ve (b) fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Not: (a) Bendinde malül sayılmayı gerektirecek şekilde özrü bulunanlardan ilk defa işe girmeden önce malül olduğu anlaşılanlar yaşlılık aylığı bağlanması hakkı verilmiştir.
- a) Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce bu Kanunun 53 üncü maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya arızası bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan ( 506 Sayılı Kanunun 53. Maddesinin (b) bendine göre çalışma gücünün 3/2 sini yitirdiği veya 53. Maddenin (c) bendine göre iş kazası veya meslek hastalığına göre meslekte kazanma gücünün en az %60 nı kaybettiği ) sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.
Not: (b) Bendinde ise vergi indiriminde yararlanmaya hak kazanlardan belirli ölçülerde özrü bulunanla için sigortalı olarak ilk defa işe girdikleri tarihlere göre değişen gün ve yıl şartlarına göre yaşlılık aylığı bağlanması hakkı verilmiştir.
- b) Sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılardan; ilgili mevzuatı uyarınca, I. derece sakatlığı olanlar yaşları ne olursa olsun en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak, II. derece sakatlığı olanlar yaşları ne olursa olsun en az onsekiz yıldan beri sigortalı olmak ve en az 4000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak, III. derece sakatlığı olanlar yaşları ne olursa olsun en az yirmi yıldan beri sigortalı olmak ve en az 4400 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmaları şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar. Sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanması dolayısıyla yaşlılık aylığına hak kazanarak yaşlılık aylığı alanlar Kurumca kontrol muayenesine tabi tutulabilir.
Kanun düzenleyici 3600 günden hemen 4000 veya 4400 güne çıkarmadan önce aylık bağlama şartını yıllara göre kademeli olarak düzenlemiştir.
| 30.09.2008 DEN ÖNCE İLK DEFA İŞE GİRENLERDEN SAKATLIĞI NEDENİYLE VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANANLARIN AYLIK BAĞLAMA ŞARTLARI | ||||||
| 06.08.2003 TARİHİNDEKİ SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ SÜRESİ | I. DERECE SAKAT | II. DERECE SAKAT | III. DERECE SAKAT | |||
| SİGORTALILIK SÜRESİ | GÜN SAYISI | SİGORTALILIK SÜRESİ | GÜN SAYI SI | SİGORTALILIK SÜRESİ | GÜNSAYI SI | |
| 05/08/1991 den önce ise girenler | 15 YIL | 3600 | 15 YIL | 3600 | 15 YIL | 3600 |
| 06/08/1991-06/08/1994 ARASI İŞE GİRENLER | 15 YIL | 3600 | 15 YIL 8 AY | 3680 | 16 YIL | 3760 |
| 06/08/1994-06/08/1997 ARASI İŞE GİRENLER | 15 YIL | 3600 | 16 YIL 4 AY | 3760 | 17 YIL | 3920 |
| 06/08/1997-06/08/2000 ARASI İŞE GİRENLER | 15 YIL | 3600 | 17 YIL | 3840 | 18 YIL | 4080 |
| 06/08/2000-05/08/2003 ARASI İŞE GİRENLER | 15 YIL | 3600 | 17 YIL 8 AY | 3920 | 19 YIL | 4240 |
| 06/08/2003 -30.09.2008 ARASI İŞE GİRENLER | 15 YIL | 3600 | 18 YIL | 4000 | 20 | 4400 |
17.04.2008 TARİHİNDE 5754 SAYILI KANUNUN 69. MADDESİ İLE YENİDEN BİR DEĞİŞİKLİK YAPILMIŞTIR
5754 SAYILI KANUNUN 69.MADDESİ
5510 sayılı Kanunun geçici 6. maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, yedinci fıkrasının (c), (d) ve (e) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
- c) 28 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen 3960 günlük süre ilk defa;
1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile 31/12/2008 tarihleri arasında sigortalı sayılanlar için 3700 gün olarak,
2) 1/1/2009 tarihinden itibaren sigortalı sayılanlar için ise her takvim yılı başında 3700 güne 100 gün eklenmek suretiyle 3960 günü geçmemek üzere,
- d) 28 inci maddenin beşinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen 4320 günlük süre ilk defa;
1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile 31/12/2008 tarihleri arasında sigortalı sayılanlar için 3700 gün olarak,
2) 1/1/2009 tarihinden itibaren sigortalı sayılanlar için ise her takvim yılı başında 3700 güne 100 gün eklenmek suretiyle 4320 günü geçmemek üzere,
- e) 28 inci maddenin beşinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen 4680 günlük süre ilk defa;
1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile 31/12/2008 tarihleri arasında sigortalı sayılanlar için 4100 gün olarak,
2) 1/1/2009 tarihinden itibaren sigortalı sayılanlar için ise her takvim yılı başında 4100 güne 100 gün eklenmek suretiyle 4680 günü geçmemek üzere,
uygulanır.”
Not: İlk defa işe girdiği tarihten önce malül olmayı gerektirecek şekilde hastalık veya arızası bulunduğu tespit edilenlere, 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme günü 3600 den sigortalıların ilk defa işe girdikleri tarihlere göre kademeli olarak 3960 güne çıkarılmıştır.
İlk defa 01.10.2008 den sonra sigortalı olarak çalışmaya başlayanlardan; kurumca tespit edilen özürlülük derecesi %60 ve üzeri olanlar için 3600 gün sayısı ilk defa işe girdikleri tarihlere göre kademeli olarak 3960 güne çıkarılmıştır.
İlk defa 01.10.2008 den sonra sigortalı olarak çalışmaya başlayanlardan; kurumca tespit edilen özürlülük derecesi %50-59 arası olanlar için 4000 olan gün sayısı ilk defa işe girdikleri tarihlere göre kademeli olarak 4320 güne çıkarılmıştır.
İlk defa 01.10.2008 den sonra sigortalı olarak çalışmaya başlayanlardan; kurumca tespit edilen özürlülük derecesi %40-49 arası olanlar için 4400 olan gün sayısı ilk defa işe girdikleri tarihlere göre kademeli olarak 4680 güne çıkarılmıştır.
| EKİM/2008 DEN SONRA İLK DEFA İŞE GİRENLERDEN ÇALIŞMA GÜCÜ KAYBINA GÖRE AYLIK BAĞLAMA ŞARTLARI (SON 7 YILIN HİZMET SÜRESİ DİKKATE ALINIR) | ||||||
| İLK DEFA İŞE GİRDİĞİ TARİH ARALIĞI | SAKATLIK DERECESİ %60 VE ÜZERİ OLANLAR | SAKATLIK DERECESİ %50-%59 ARASI OLANLAR | SAKATLIK DERECESİ %40-%49 ARASI OLANLAR | |||
| SİGORTALILIK SÜRESİ | GÜN SAYISI | SİGORTALILIK SÜRESİ | GÜN SAYI SI | SİGORTALILIK SÜRESİ | GÜN SAYISI | |
| 01.10.2008-31.12.2008 | 15 YIL | 3700 | 16 YIL | 3700 | 18 YIL | 4100 |
| 01.01.2009-31.12.2009 | 15 YIL | 3800 | 16 YIL | 3800 | 18 YIL | 4200 |
| 01.01.2010-31.12.2010 | 15 YIL | 3900 | 16 YIL | 3900 | 18 YIL | 4300 |
| 01.01.2011-31.12.2011 | 15 YIL | 3960 | 16 YIL | 4000 | 18 YIL | 4400 |
| 01.01.2012-31.12.2012 | 15 YIL | 3960 | 16 YIL | 4100 | 18 YIL | 4500 |
| 01.01.2013-31.12.2013 | 15 YIL | 3960 | 16 YIL | 4200 | 18 YIL | 4600 |
| 01.01.2014-31.12.2014 | 15 YIL | 3960 | 16 YIL | 4300 | 18 YIL | 4680 |
| 01.01.2015-31.12.2015 | 15 YIL | 3960 | 16 YIL | 4320 | 18 YIL | 4680 |
İlk defa 01.10.2008 tarihinden önce (SSK) kapsamında işe giren sigortalılar için vergi indirimi sonucu maliye bakanlığı yüksek sağlık kurulunca belirlenen oranlara göre kurumumuzca yaşlılık aylığı bağlanmak iken 01.10.2008 (dahil) tarihinden sonra ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayan sigortalılar için meslekte kazanma gücü tespit işlemi kurum sağlık kurulunca yapılmaktadır.
Sigortlıların malüliyet tespit işlemleri 01.10.2008 öncesi veya sonrası ilk defa işe girilenlerde her zaman kurum sağlık kurulunca yapılmakta iken 01.10.2008 tarihinden önce ilk defa işe girenlerin kurum vergi indirimi oranlarına göre kendilerine yaşlılık aylığı bağlanmakta iken 01.10.2008 tarihinden sonra ilk defa işe giren sigortalıların orta ve hafif düzeyde çalışma gücü kaybı oranlarının tespiti de artık kurum sağlık kurulunca yapılmaya başlanmıştır.
